του Αλέξανδρού Κίφορ
Τα τελευταία 5 χρόνια ήταν ιδιαίτερα. Μια 5ετία κατά την οποία γράφτηκε επισήμως ένα νέο και σημαντικό κεφάλαιο στην Ευρωπαϊκή πραγματικότητα και ιστορία. Από τις πρώτες συζητήσεις και σκέψεις περί αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μέχρι και το επίσημο «διαζύγιο» μεταξύ των δύο πλευρών. Από τον πρωτεργάτη Ντέιβιντ Κάμερον, στην Τερέζα Μέι και την ενεργοποίηση του άρθρου 50 της ΕΕ, μέχρι και τον Μπόρις Τζόνσον με την τελική απόφαση και συμφωνία αποχώρησης. Μια πενταετία η οποία υπήρξε γεμάτη με έντονες συνεδριάσεις και συγκρούσεις μεταξύ των δύο πλευρών, στο τέλος της οποίας και υπήρξε διαχωρισμός των δύο. Μετά την οριστική συμφωνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου, ακολούθησε η Συμφωνία Εμπορίου και Συνεργασίας. Μια Συμφωνία η οποία έχει ως σκοπό τη διευκόλυνση των δύο πλευρών σε διάφορους τομείς τα επόμενα χρόνια. Ωστόσο, όπως ήταν και αναμενόμενο, εμφανίστηκαν τα πρώτα προβλήματα και στο ένα «στρατόπεδο», αλλά και στο άλλο. Στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου, οι πληγές εξακολουθούν να πληθαίνουν. Με τη χώρα να προσπαθεί να χαράξει μια πολιτική που να προσφέρει μια ομαλή μετάβαση, το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού ήρθε να θολώσει ακόμα περισσότερα τα ήδη ταραγμένα νερά.
Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, μετά από μήνες έντονων συζητήσεων και διαπραγματεύσεων, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ευρωπαϊκή Ένωση κατάφεραν να έρθουν σε οριστική συμφωνία αναφορικά με το κοινό τους μέλλον, υπογράφοντας τη Συμφωνία Εμπορίου και Συνεργασίας. Με βάση τη Συμφωνία, οι αλλαγές δε φάνηκαν να είναι και μεγάλες με εξαίρεση μερικές αλλαγές οι οποίες και αναφέρθηκαν παραπάνω. Ωστόσο, πολλοί είναι αυτοί οι οποίοι συχνά αναφέρουν πως η θεωρία τείνει να απέχει κατά πολύ από την πράξη. Αυτό συνέβη και στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου. Από τα πολιτικά πρόσωπα της Αγγλικής σκηνής και την έντονη ικανοποίηση τους για επίτευξη συμφωνίας, στην σκληρή μετά-Brexit εποχή. Τα προβλήματα δεν άργησαν να εμφανιστούν, αφού λίγες εβδομάδες μετά την εφαρμογή σε ισχύ της Συμφωνίας, υπήρξαν τα πρώτα «θύματα». Ειδικότερα, κατά την εισαγωγή προϊόντων στο Ηνωμένο Βασίλειο, σημειώθηκαν έντονες καθυστερήσεις για τους μεταφορείς, αφού η επιπλέον γραφειοκρατία ήρθε για να μείνει. Με βάση τη Συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών, σε κάθε μεταφορά προϊόντων ή αγαθών, θα υπάρχουν περισσότεροι και αυστηρότεροι έλεγχοι από τις αρμόδιες αρχές. Μάλιστα, το πρόβλημα δε σταματάει εδώ, αφού σε κάθε μεταφορά από εδώ και στο εξής απαιτούνται επιπλέον έγγραφα τα οποία να αποδεικνύουν πως τα αγαθά τηρούν τις προβλεπόμενες απαιτήσεις. Κανείς δεν περίμενε αυτήν την έκβαση αφού βρέθηκε κοινή λύση μεταξύ των δύο πλευρών, αλλά τα γεγονότα απέδειξαν το αντίθετο. Ως αποτέλεσμα, τα δύο προβλήματα τα οποία αναφέρθηκαν προηγουμένως, δημιουργούν έντονη αστάθεια και στο εσωτερικό του Ηνωμένο Βασίλειο. Λόγω των δυσκολιών που προκύπτουν από τη συγκεκριμένη συμφωνία, οι Βρετανοί καταναλωτές βρίσκονται αντιμέτωποι με πρωτόγνωρες καταστάσεις. Αρκεί να βρεθεί κανείς σε μια μικρή αγορά ή υπεραγορά της χώρας. Αμέσως θα παρατηρήσει μπροστά του άδεια ράφια, αλλά και σημαντικές ελλείψεις σε βασικά προϊόντα. Η επιβεβαίωση για τη κρισιμότητα της κατάστασης έρχεται και από τους εμπόρους της χώρας, οι οποίοι αναφέρουν πως οι συγκεκριμένες καταστάσεις προκαλούν ανησυχία τόσο για τους ίδιους όσο και για τους καταναλωτές. Μια κατάσταση η οποία εκτιμάται πως θα κρατήσει για αρκετούς μήνες ακόμα, προκαλώντας αναταράξεις εντός της χώρας. Ένα άλλο πρόβλημα με το οποίο βρίσκεται αντιμέτωπη η Μεγάλη Βρετανία, είναι η έλλειψη εργατικού δυναμικού. Μετά τους περιορισμούς που προέκυψαν από την εφαρμογή της Συμφωνίας, η Μεγάλη Βρετανία αρκετοί ήταν οι μετανάστες οι οποίοι αποχώρησαν από την χώρα. Σύμφωνα με την Στατιστική Υπηρεσία της χώρας, υπολογίζεται πως κατά τη διάρκεια του 2020 έφυγαν από τη χώρα 1 εκατομμύριο άνθρωποι. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μείνουν αρκετές θέσεις εργασίας. Οι πρώτες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για 188.000 κενές θέσεις στον κλάδο της φιλοξενίας και της εστίασης. Διαφορές παρατηρήθηκαν και στις εξαγωγές, αλλά και στις εισαγωγές. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία, οι εξαγωγές του Ηνωμένου Βασιλείου προς την ΕΕ μειώθηκαν κατά 18,2% το πρώτο εξάμηνο του 2021. Αντίθετα, αύξηση σημειώθηκε στις εξαγωγές της Ένωση προς το Ηνωμένο Βασίλειο κατά 5,5% το πρώτο εξάμηνο.
Συνοψίζοντας, φαίνεται πως οι πληγές της Βρετανικής οικονομίας είναι αμέτρητες. Από την έλλειψη οδηγών φορτηγών και την αδυναμία ανεφοδιασμού των πρατηρίων καυσίμων και των σουπερμάρκετ, στην έλλειψη βασικών αγαθών και την εκτόξευση των τιμών. Η αντίδραση του Brexit είναι αλυσιδωτή, αφού σημειώνονται σημαντικές αλλαγές και στον κλάδο των μεταφορών. Αλλαγές οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα την «μετανάστευση» οδηγών λεωφορείων προς πιο «ελκυστικά» επαγγέλματα και τη δημιουργία σοβαρών προβλημάτων στις εγχώριες μετακινήσεις. Καταστροφικές είναι οι επιπτώσεις και για τον κλάδο της διασκέδασης, καθώς πολλά κέντρα διασκέδασης της χώρας αναγκάστηκαν να βάλουν λουκέτο ως αποτέλεσμα της έλλειψης προσωπικού. Επιπλέον, ισχυρό πλήγμα έχει δεχτεί και ο τομέας της υγείας, αφού μετά την αποχώρηση μεγάλου μεριδίου του Ευρωπαϊκού ιατρικού και παραϊατρικού προσωπικού, το εγχώριο προσωπικό δεν μπορεί να αντιμετωπίσει με επιτυχία τα προβλήματα τα οποία προκύπτουν. Τέλος, η σοβαρότητα της κατάστασης που επικρατεί στην αλυσίδα εφοδιασμού, φαίνεται και στην απόφαση της κυβέρνησης να επιστρατεύσει 210 στρατιώτες ώστε να καλύψουν τις ανάγκες που έχουν προκύψει.
Η απόφαση της Βρετανίας να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση προκάλεσε σημαντικές αλλαγές στην οικονομία της χώρας και όχι μόνο. Ωστόσο, το ενδιαφέρον των οικονομικών αναλυτών, αλλά και των πολιτικών προσώπων της Ένωσης έχει στραφεί προς το μέλλον του Ηνωμένου Βασιλείου και στην αντιμετώπιση των τωρινών προβλημάτων. Κι αυτό, καθώς γίνεται λόγος για έναν από τους ισχυρότερους συμμάχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όχι μόνο.
Πηγές:
• Jason Douglas, The Wall Street Journal, Is Brexit Hurting the U.K. Economy? Trade Data Flash a Warning, October 19, 2021. Available on https://www.wsj.com/articles/is-brexit-hurting-the-u-k-economy-trade-export-import-european-union-england-11634651205 .
• BBC News, Impact of Brexit on Economy worse than covid, October 27, 2021. Available on https://www.bbc.com/news/business-59070020 .
• Faisal Islam, Brexit: One year on, the economic impact is starting to show, December 24, 2021. Available on https://www.bbc.com/news/business-59761292 .
• Naftemporiki.gr, Βρετανία – Κρίση εφοδιασμού: Οργή των συνδικάτων για το «πράσινο» σε Ευρωπαίους οδηγούς νταλίκας, Οκτώβριος 15, 2021. Διαθέσιμο σε https://www.naftemporiki.gr/finance/story/1790045/bretania-krisi-efodiasmou-orgi-ton-sundikaton-gia-to-prasino-se-europaious-odigous-ntalikas.
• Naftemporiki.gr, Βρετανία: Αντιμέτωπο με σοβαρές ελλείψεις υγιοενομικού προσωπικού το ΕΣΥ, Οκτώβριος 8, 2021. Διαθέσιμο σε https://www.naftemporiki.gr/story/1786647/bretania-antimetopo-me-sobares-elleipseis-ugioenomikou-prosopikou-to-esy .
• Μιχάλης Ψύλος, Το μπλουζ του Brexit «χορεύει» για τα καλά τη Βρετανία, Οκτώβριος 19, 2021. Διαθέσιμο σε https://www.naftemporiki.gr/story/1790968/to-mplouz-tou-brexit-xoreuei-gia-ta-kala-ti-bretania .
• Naftemporiki.gr, Βρετανία-πανδημία: Οι Βρετανοί χωρίς οδηγούς, χασάπηδες, πορτιέρηδες, Οκτώβριος 28, 2021. Διαθέσιμο σε https://www.naftemporiki.gr/story/1794162/brexit-pandimia-oi-bretanoi-xoris-odigous-xasapides-portierides .
• Naftemporiki.gr, Βρετανία: Μεγάλες ουρές και πάλι σήμερα το πρωί έξω από πρατήρια καυσίμων στο Λονδίνο, Σεπτέμβριος 29, 2021. Διαθέσιμο σε https://www.naftemporiki.gr/finance/story/1781917/bretania-megales-oures-kai-pali-simera-to-proi-ekso-apo-pratiria-kausimon-sto-londino .
• Naftemporiki.gr, Βρετανία: ελλείψεις σε ποτά εν όψει Χριστουγέννων, Νοέμβριος 24, 2021. Διαθέσιμο σε https://www.naftemporiki.gr/finance/story/1804106/bretania-elleipseis-se-pota-en-opsei-xristougennon .
• Naftemporiki.gr, Βρετανία: Τα πρατήρια προμηθεύονται ακόμη καύσιμα από οδηγούς του στρατού, Νοέμβριος 29, 2021. Διαθέσιμο σε https://www.naftemporiki.gr/story/1805823/bretania-ta-pratiria-promitheuontai-akomi-kausima-apo-odigous-tou-stratou .
ΠΗΓΗ ΕΙΚΟΝΑΣ
